Քաղաքակրթության ճշմարիտ ցուցանիշը ոչ հարստության ու կրթության մակարդակն է, ոչ քաղաքների մեծությունը, ոչ բերքի առատությունը, այլ երկրի դաստիարակված մարդու պատկերը: Էմերսոն
Ամենայն հավանականությամբ, առաջին հայելին, որի մեջ մարդը տեսել է իր և շրջակա բնության արտացոլումը, ջուրն է, իսկ հաջորդը` օբսիդիանը` սատանի եղունգը։ Ավելի ուշ հայելիներ են պատրաստել պղնձի համաձուլվածքից, արծաթից կամ ոսկուց։ Հայելիներ են օգտագործել Շումերում, Եգիպտոսում, Ասիայի Արևելքում, Լատինական և Կենտրոնական Ամերիկայում, բոլոր այն շրջաններում, որտեղ զարգացել են հնագույն քաղաքակրթությունները։
Ճապոնիայում հայելին համարվում է ինքնաճանաչման խորհրդանիշ։ Ըստ առասպելի, նախահայրը տվել է հայելին իր շառավիղներին, որպեսզի նրանք յուրաքանչյուր օր` առավոտյան և երեկոյան, ծնկաչոք խնդրեն հայելուց, որպեսզի ազատի իրենց չար մտքերից և զգացմունքներից։ Հետաքրքիր է, որ ժամանակակից հոգեբանները չեն հերքում նման սովորույթի օգտակարությունը` նրանք խորհուրդ են տալիս` ներքին լարվածությունից և դեպրեսիայից ազատվելու համար հաճախակի «զրուցել» հայելու հետ։ Գիտնականներն արձանագրել են, որ հայելին հաճախ կանխում է ինքնասպանության փորձերը, այն դեպքում` եթե մարդն իր որոշումն իրագործելուց առաջ նայում է հայելուն։ Ճապոնիայում հայելին տեղադրում էին շքամուտքին կից, որպեսզի անդրադարձվեն նախանձը, չար մտքերը, բացասական էներգիան։
Աղբյուր՝ ArmEco.am · նյութի մասնակի կամ ամբողջական արտատպումն առանց ArmEco.am-ին հղման արգելվում է