Հարցազրույցի նպատակն է պարզել` արդյո՞ք դուք լավագույն անձն եք տվյալ գործի համար: Հարցազրույցը սովորաբար մեկ զրուցավար է անցկացնում, սակայն պատրաստ եղեք հանդիպելու մի ամբողջ խմբի:
Հարցազրույցի ժամանակ ձեզ ավելի վստահ կզգաք, եթե արդեն նման փորձ ունեք: Նույնիսկ ավելի լավ կլինի, եթե այդ փորձը համադրեք այն տեղեկությունների հետ, որը հավաքել եք գործի և գործատուի մասին:
Ճանաչու՞մ եք որևէ մեկին, որ կապ ունի ձեզ հետաքրքրող կազմակերպության հետ` այնտեղ է աշխատում, նրան ապրանք է վաճառում կամ ծառայություններ մատուցում, ենթակապալառու է կամ այնտեղ աշխատող որդի կամ դուստր ունի և այլ: Տեսե՛ք, կարո՞ք եք ավելի շատ տեղեկություն ստանալ նրանից: Ներքին անցուդարձին տեղյակ յուրաքանչյուր ոք կարող է օգնել, որ դուք փայլեք հարցազրույցի ժամանակ:
Կազմակերպության մասին տեղեկություն հավաքելու համար օգտագործեք բոլոր հնարավոր աղբյուրները` կազմակերպության տեղեկագրերը, հանրային գրադարանը և այլն: Տարբեր տարեկան տեղեկագրքերում սովորաբար տպագրվում են ընկերությունների անունները, հասցեներն ու հեռախոսահամարները, նրանց ղեկավարների անունները, թվարկում են գործունեության ոլորտները, ապրանքներն ու ծառայությունները և այլ: Աչքի անցկացնելով տեղական մամուլը` կարող եք իմանալ` կազմակերպության գործունեությունը լրատվության մեջ լուսաբանվե՞լ է, թե՞ ոչ: Հանրային ընկերության տարեկան հաշվետվությունը ցույց է տալիս նրա ֆինանսական վիճակը, ինչպես նաև շահերի սփռվածքն ու շահութաբերությունը:

Փորձնական հարցազրույց
Դիմեք ձեր ընկերոջը, որ ձեզ հետ փորձնական հարցազրույց անցկացնի: Բազմիցս կրկնեք այն մասերը, որոնք, ըստ նրա կարծիքի, ամենաթույլն են:
Եթե գործը, որին ձգտում եք, շատ լավն է, ապա կարող եք դիմել մասնագետ խորհրդատուի օգնությանը: Նա խորհուրդ կտա, թե ձեր կերպարն ինչպես ներկայացնել, և ձեզ հետ փորձնական հարցազրույցներ կանցկացնի:

Հաղորդակցման ունակություն
Որոշ աշխատատեղերի համար կարևոր է հաղորդակցվելու ունակությունը: Դուք լրացուցիչ միավորներ կշահեք, եթե կարողանաք.

հեշտությամբ շփվել մարդկանց հետ,

սկսել խոսակցությունը,

պատասխանել վստահությամբ,

լավ արտահայտել սեփական մտքերը:
Այս բոլոր ունակությունները մեծ դեր են խաղում ձեր թողած ընդհանուր տպավորության մեջ:

Ողջունելը
Ընդունարանից ձեզ հավանաբար ներս կտանի հարցազրուցավարը կամ նրա օգնականը: Բարևելիս նա միգուցե սեղմի ձեր ձեռքը: Պատասխանեք ամուր, սակայն ոչ շատ ուժգին ձեռքսեղմումով:
Եթե ձեզ ասում են, որ ինքներդ գնաք հարցազրուցի սենյակ` "Գնացեք դեպի միջանցքի ձախ կողմի երկրորդ դուռը", ապա համարձակորեն բախեք դուռը և հետո միայն ներս մտեք:
Նստեք միայն այն դեպքում, երբ առաջարկեն: Եթե ձեր աչքերին ուժեղ լույս է ընկնում, ապա աթոռը փոքր-ինչ տեղաշարժեք, որ ավելի հարմար լինի: Հարցազրույցի ժամանակ կաշկանդված մի եղեք, բայց և խուսափեք կտրուկ շարժումներ անելուց:
Եթե սենյակում երկու հոգի են, բայց հարցազրույցը վարում է միայն մեկը, փորձեք երկուսի հետ էլ հայացքներ փոխանակել:

Մարմնի լեզուն
Կարևոր է հարցազրույցի ամբողջ ընթացքում իմացունակ և հետաքրքրված տեսք ունենալ: Աթոռին նստեք թեթևակի առաջ թեքված դիրքով: Ձեռքերի շարժումները պետք է բնական լինեն, սակայն ձեռքերով ձեզ մի գրկեք: դա այնպիսի տպավորություն է թողնում` կարծես թե ինչ-որ բան եք թաքցնում: Հետաքրքրություն արտահայտեք, նույնիսկ` եթե առաջարկվող գործը ձանձրալի է թվում կամ էլ բնավ ձեր ուզածը չէ: Պարզեք ամեն ինչ, երբ կգա հարցեր տալու ձեր հերթը:

Ո՞վ է անցկացնելու հարցազրույցը
Այս հարցազրույցը կարող է միակը լինել կամ առաջինը` երկու և ավելի հարցազրույցներից: Կախված հարցազրույցների կառուցվածքից` դրանք կարող են անցկացնել հետևյալ անձից որևէ մեկը.

ապագա գործատուն կամ վերադասը,

աշխատակազմի ղեկավարը,

բաժնի վարիչը,

երկու կամ ավելի (մինչև ութ) անձանցից բաղկացած խորհուրդը

աշխատողը, ում փոխարինելու եք

աշխատանքի տեղավորման գործակալության աշխատողը:
Հնարավոր է, որ նույն օրը երկու հարցազրույց ունենաք, առաջինը` աշխատակազմի բաժնի ղեկավարի, երկրորդը` բաժնի վարիչի հետ, եթե առաջինը հաջող է անցել: Հավանաբար, թեկնածուներին կտեղակարգի բաժնի վարիչը, և աշխատատեղը կառաջարկվի առաջին թեկնածուին, իսկ մյուսները հերթի կդրվեն, մինչև որ առաջին թեկնածուն ընդունի կամ մերժի այդ առաջարկությունը: Եթե առաջինը մերժում է, ապա առաջարկութուն է արվում երկրորդ թեկնածուին:
երբեմն առաջին հարցազրույցը գործատուի փոխարեն անցկացնում է աշխատանքի տեղավորման մասնագիտացված գործակալությունը: Այս նախնական հարցազրույցն ավելի անաչառ է լինում, իսկ ձեր ինքնակենսագրությունը և դիմումի ձևաթերթն ուսումնասիրվում են ավելի հանգամանորեն: Հարցեր տալուց հետո նրանք միայն այն դեպքում են գործատուին հայտնում ձեր անունը, երբ պատասխանները լիովին բավարար են: Այնուհետև գործատուն հարցազրույց է անցկացնում արդեն վերջնական ցուցակում ընդգրկվածների հետ: Հարցերը, որ դուք կցանկանայիք տալ, հետաձգեք մինչև այս երկրորդ հարցազրույցը, քանզի գործակալությունը կամ չգիտե պատասխանը կամ լիազորված չէ բացահայտելու մանրամասները:
Գործակալությունն աշխատում է բազմաթիվ գործատուների համար: Ուստի, եթե լավ տպավորություն թողնեք, ապա շատ հավանական է, որ այնտեղ կգրանցեն ձեր տվյալները, որպեսզի հետագայում դրանք օգտագործեն համապատասխան բարձր պաշտոնի առաջարկ ունենալու դեպքում:
Աշխատանքի տեղավորման ոչ մասնագիտացված գործակալություններն այդքան մեծ վստահություն չեն վայելում: Նրանց ընտրած թեկնածուների հետ մանրակրկիտ հարցազրույց է անցկացնում գործատուն:

Հարցազրույցը
Ձեզ հետ մի քանի ընդհանուր բնույթի խոսք փոխանակելով, որպեսզի ձեզ ավելի անկաշկանդ զգաք, միգուցե ձեզ սուրճ առաջարկեն: Ընդունեք առաջարկը, եթե այնքան լավ եք տիրապետում ձեր նյարդերին, որ կարող եք ըմպել առանց թափելու կամ գավաթն ափսեին չրխկոցով դնելու: Հավանական է, որ հրաժարվելիս անվստահ մարդու տպավորութուն ստեղծեք: Որոշեք ինքներդ: Ամեն դեպքում մի՛ ծխեք, ծամոն մի՛ ծամեք, քաղցրավենիք մի՛ կերեք: Նախազգուշացումը կարող է ավելորդ թվալ, սակայն հարցազուցավարները նման զարմանալի դեպքերի ականատես են եղել:

Ներածական խոսակցությունը կարող է լինել հետևյալի մասին`
"Ինչպե՞ս տեղ հասաք":
"Այսօր ուղևորության համար բարենպաստ եղանակ չէ, ճանապարհին խցանումներ եղա՞ն":
Երկար պատասխաններ չեն ակնկալվում: Ժպտացեք և հստակորեն պատասխանեք:

Սուրճն ըմպելուց հետո ափսեն ու գավաթը զգուշությամբ դրեք սեղանին: Հարցազրուցավարը պետք է ձեզ պատմի կազմակերպության և առաջարկվող գործի մասին, նկարագրի հիմնական դրույթներն ու պայմանները, ինչպես նաև` առաջ քաշման հնարավորությունները: Հնարավոր է, որ ձեզ շենքում ման տան:
Կարող է պատահել, որ դիմորդը հարցազրույցին ավելի վարժված լինի, քան գործատուն. առաջինը` մեծ փորձի, իսկ վերջինը` դրա պակասության պատճառով: Հավանաբար, նման հարցազրույցի կառուցվածքը խստորեն սահմանված չի լինի, և դուք կարող եք ընթացքն ուղղորդել` պարզապես նստելու և բարեկամաբար զրուցելու փոխարեն, որի ժամանակ քիչ բան կիմանաք: Եթե օժտվա եք բնատուր ինքնավստահությամբ, ապա զգուշացեք, որ այն որպես մեծամտություն կամ ինքնագոհություն չընկալվի: Ընկերության որոշ աշխատողներ կարող են դա ընկալել իբրև սպառնալիք իրենց դիրքին: Մարդիկ չեն սիրում ենթարկվել նորեկներին:

Հարցազրույց խմբի հետ
Եթե պատրաստ չեք հանդիպելու երկուսից ավելի զրուցավարների, ապա այսպիսի հարցազրույցը կարող է ձեզ հանկարծակիի բերել: Նման հարցազրույցները հաճախակի են կիրառվում կրթության, բժշկության, զինված ուժերի և հանրային ծառայությունների ոլորտներում և հետզհետե սկսել են ավելի հաճախ կիրառել գործարարության մեջ, նույնիսկ` եթե հարցազրույցը բարձր պաշտոնի համար չէ: Մի՛ վախեցեք:
Հարցազրույցը կարող է ղեկավարել խմբի անդամներից մեկը, սակայն մյուսները նախօրոք ծանոթացած կլինեն ձեր ինքնակենսագրությանը և իրենց հերթին կարող են հարցեր տալ: Կձեռնարկվի ձեր ինքնակենսագրության և դիմումի ավելի մանրամասն ուսումնասիրությունը: Նստեք ուղիղ և հայացքն ուղղեք ձեզ դիմող զրուցավարին, սակայն փորձեք պատասխանել ոչ միայն նրան, ով հարց է տվել: Թող ձեր հայացքը սահի մեկից մյուսը` կանգ առնելով յուրաքանչյուրի վրա:
Հաճախ է լինում, որ խմբի անդամները վարժված հարցազրուցավարներ չեն, թեև ոմանք շատ հարցեր են տալիս: Թեկնածուն կարող է տուժել ոչ պատշաճ հարցի պատճառով: Մի նախագահ հարցազրույցն սկսել էր` հարցնելով. "Որքա՞ն աշխատավարձ եք ակնկալում": Թեկնածուն գիտեր, որ մինչ այս հարցը տալը նախ անհրաժեշտ էր գործը նկարագրել, իսկ աշխատավարձի սահմանները կարող էին նշվել հայտարարության մեջ կամ պաշտոնը զբաղեցնելու առաջարկությունն անելիս: Դուք պետք է պատրաստ լինեք նման հարցերի:
Նրանք հարցեր կտան ձեր ինքնակենսագրության վերաբերյալ և որոշ բաներ պարզաբանելու համար` երբեմն ճշմարտությունը, անկեղծությունը կամ չափազանցությունը ստուգելու նպատակով: Խմբի անդամներից մեկը միգուցե եղել է ձեր դպրոցում կամ վարժարանում, ավարտել է ձեր համալսարանը, ծանոթ է ձեր նախկին գործադիր տնօրենին կամ նախկին աշխատակիցներից որևէ մեկի հետ: Եթե հարցազրուցյը դրական արդյունք ունենա, նրանք, թերևս, հետագայում կզանգահարեն այդ ծանոթներին` ձեր մասին "ներքին"
տեղեկություններ ստանալու համար: Դա հատկապես վերաբերվում է որոշակի մասնագիտությունների և գործարարությունների:
Երբեմն խորհուրդը բոլորովին չի անրադառնում ձեր ինքնակենսագրությանը, և դա նույնիսկ տեղիք է տալիս կասկածի արդյո՞ք կարդացել են այն: Միանգամայն հնարավոր է, որ նրանք արդեն կատարել են թեկնածուի ընտրությունը և պարզապես ժամանակ են սպանում, քանի որ ըստ կանոնների պահանջվում է թափուր տեղի մասին հայտարարություն հրապարակել և մի քանի հարցազրույց անցկացնել: դա անհնար է ապացուցել, կարող եք միայն կասկածել: Օգտագործեք նման հարցազրույցը փորձ ձեռք բերելու համար:

Խտրականություն և նախապատվություն
Օրենքը նպատակ ունի կանխելու ցեղի, սեռի, հաշմանդամության, կրոնի վրա հիմնված խտրականությունը:
Հարցազրուցավարների տրված հարցերը չպետք է նպատակաուղղված լինեն դիմորդների որևէ խմբի անբարենպաստ վիճակի բացահայտմանը: Սակայն եթե դուք մայր եք, որը երեխաներին մեծացնելուց հետո աշխատանքի է վերադառնում, ապա ամենայն հավանականությամբ հասկանում եք` հարցազրուցավարին ապացույցներ են պետք, որ դուք կանխապես հոգացել եք դպրոցական արձակուրդների և արտակարգ իրավիճակների մասին: Ներկայացրեք այդ ապացույցները` չսպասելով, որ պահանջեն, թեև պարզ է` նույն հարցով ձեր ամուսնուն չեն դիմի:
Աշխատողին հավասար հնարավորություններ ընձեռող գործատուն ավելի մեծ կարևորություն է տալիս ձեր վերաբերմունքին և բարձր է գնահատում այն թեկնածուին, որն ավելի լավ կաշխատի որպես անձախմբի անդամ: Նման գործատուի կարծիքով` ունակությունների ու փորձի ստուգումը պակաս կարևոր է, քանի որ գործի հանդեպ ճիշտ վերաբերմունք ունեցողին հնարավոր է սովորեցնել աշխատանքի ընթացքում:

Փոքր սխալներ, որոնք կձախողեն հարցազրույցը

Դու գիտես, որ հարզացրույցի գնալիս անհրաժեշտ է անջատել բջջային հեռախոսը և նաև տեղյակ ես, թե ինչպես է պետք հագնվել: Սակայն կան առաջին հայացքից աննշան թվացող մանրուքներ, որոնք կարող են փչացնել ամեն ինչ...

Նույնիսկ շատ խելացի աղջիկները, հիանալի ինքնակենսագրությունով հանդերձ՝ կարող են հարցազրույցների ընթացքում անհաջողություն կրել: Եվ քանի որ միշտ չէ, որ կարող ես զանգել գործատուին և հարցնել` ինչն է մերժման պատճառը, առաջարկում ենք ավելի հաճելի տարբերակ. աշխատանքի տեղավորման մի շարք ինտերնետային կայքեր հարցումներ են անցկացրել գործատուների շրջանում՝ պարզելու, թե որոնք են աշխատանքի դիմողների թույլ տված ամենահաճախ հանդիպող սխալները:

Ակնհայտ հիմարությունները բաց կթողնենք (թերևս կհամաձայնես, որ ակնհայտ հիմարություն է հեռախոսին եկած հաղորդագրությունը հարցազրույցի ժամանակ կարդալը): Փոխարենը՝ կնշենք այլ պատճառներ, որոնց մասին հավանաբար չէիր էլ կասկածում:

Անհարկի մեծամտություն

Ինքնավստահությունը, այսինքն՝ հանգիստ և հավասարակշռված պահվածքն, իհարկե, ավելի գերադասելի է, քան նյարդային վիճակը: Սակայն անհարկի մեծամտությունը գործատուների 51 տոկոսի համար տեղում թեկնածուին դուրս շպրտելու ցանկության պատճառ է հանդիսացել:

Կարևոր չէ, թե որքան պահանջված ես եղել նախկին աշխատավայրում։ Պետք չէ տպավորություն ստեղծել, թե բոլոր կարևոր գործերի պատասխանատվությունը միայն քեզ վրա է եղել:

«Գործատուներին հարկավոր են մարդիկ, որոնք հեշտությամբ են ինտեգրվում թիմում, իսկ մեծամտաբար խոսելով՝ դու տպավորություն ես ստեղծում, որ թիմային աշխատանքը քեզ համար չէ»,- ասում է Փոլ Փաուերսը՝ «Հաջող հարցազրույցներ» գրքի հեղինակը: Ուստի ավելի ճիշտ կլինի, եթե ասես, որ ձեր թիմը հիանալի աշխատանք է տարել որևէ ծրագրի շրջանակներում և փայլուն կերպով կատարել իր առջև դրված խնդիրը: Այնուհետև կարող ես մանրամասնել, թե ինչ պարտականություն է դրված եղել կոնկրետ քեզ վրա:

Ոչ մի դեպքում չնայես ժամացույցին. դա կարող է տպավորություն ստեղծել, թե դու անչափ մեծամիտ ես և ափսոսում ես այն ժամանակը, որը հատկացրել ես այդ հարցազրույցին: Եվս մեկ անթույլատրելի թերացում է արևային ակնոցը գլխին հարցազրույցի ներկայանալը:

Իհարկե, կարիք չկա գործատուի մոտ տպավորություն ստեղծել, թե դու գրասենյակային առնետ ես, սակայն չափից դուրս անհաղորդ մնալն էլ կարող է հակառակ տպավորությունը ստեղծել` փաստելով քո անտարբերության մասին: Ըստ հարցվողների 55 տոկոսի` հանդիպելով նման պահվածքի`իրենք հրաժարվել են տվյալ թեկնածուից:

Ցույց տուր, որ դու նույնչափ հետաքրքրված ես իրենցով, որչափ իրենք` քեզնով: Նախքան հարցազրույցը ուսումնասիրիր նրանց գործունեության ոլորտը, որպեսզի ավելի լավ պատրաստված լինես: Եվ ի վերջո, սա քեզ նաև վստահություն կհաղորդի:

Շատերը իներտ վարքագիծ են դրսևորում և չեն ցանկանում էնտուզիազմ ցուցաբերել, որպեսզի այնպես չստացվի, թե չափազանց շատ են հետաքրքրված այդ աշխատանքով: Սակայն վերջում միշտ էլ կարելի է թեթևակի տպավորություն ստեղծել, թե մեզ այդ ամենն այնքան էլ հապճեպ պետք չէ:

Շաբլոն պատասխաններ

Շատ հաճախ կարիերայի գծով փորձագետներն առաջարկում են հետևյալ խորհուրդը. երբ ձեզ հարցնում են՝ որն է ձեր ամենամեծ թերությունը, պատասխանը թող լինի մի ինչ-որ դրական բան, օրինակ՝ «Ես գործամոլ եմ» կամ «Ես ամեն ինչում ձգտում եմ կատարելության»: Գուցե սա վատ պատասխան չէ, սակայն, գործատուների 34 տոկոսի կարծիքով, պատրաստի պատասխաններ տալը բացասական տրամադրվածություն է առաջացնում: Նրանք սկսում են մտածել, որ դու կա՛մ որևէ լուրջ բան ես թաքցնում, կա՛մ արտահայտվելու ձիրք չունես:

Դե իհարկե, հարկավոր չէ անցնել անձնական խոստովանությունների՝ միայն անկեղծ տպավորություն թողնելու համար: Սակայն ոչ մի վատ բան չկա, եթե խոստովանես որևէ թերություն և անմիջապես էլ բացատրես, թե ինչ քայլեր ես ձեռնարկում դա վերացնելու ուղղությամբ: Օրինակ՝ «Իմ աշխատանքի արդյունավետության վրա ազդում են հստակ վերջնաժամկետները, սակայն հոգեբանի հետ մի քանի զրույցից հետո հիմա ինձ ավելի վստահ եմ զգում»:

Եվ նույնիսկ եթե դա ամենաանկեղծ ճշմարտությունն է, Աստծու սիրուն, երբեք չհայտարարես. «Սա իմ երազանքների աշխատատեղն է», երբ քեզ հարցնում են, թե ինչու ես հենց իրենց մոտ ուզում աշխատել: Փորձիր բացատրել, որ տվյալ պարտականությունները համահունչ են քո մասնագիտական հմտություններին:

Երբ հարցազրույցին մի քանի րոպե է մնում, և քեզ հարցնում են. «Դուք մեզ հարցեր ունե՞ք», մի՛ պատասխանիր. «Երևի թե ոչ»: Դրանով կարող ես փչացնել մինչ այդ ստեղծած տպավորությունը, քանի որ, գործատուների կարծիքով, հարցեր չունեցող մարդն անտարբեր է: Իսկ հարցեր տալը նշանակում է, որ իսկապես հետաքրքրված ես նրանցով և ոչ թե պարզապես հարձակվել ես առաջին իսկ պատահած աշխատանքի վրա:

Ապացուցիր, որ լսելու լավ ունակություն ունես, իսկ հավելավճարի ու արձակուրդի մասին հարցերը թող այն ժամանակվա համար, երբ արդեն ընդունված կլինես աշխատանքի:

Սա լո՞ւրջ է

Կադրերի բաժինների աշխատակիցները միաբերան պնդում են, որ այս դեպքերն իրական են։

• «Թեկնածուն հարցազրույցի ողջ ընթացքում արևային ակնոցով էր. հավանաբար հարցազրույցին նախորդող գիշերն անցկացրել էր մեծ էնտուզիազմով»:
• «Ուսուցիչներից մեկն այնքան էր ուզում ցույց տալ, որ ստեղծագործական մտածելակերպ ունի և պաշտում է երեխաներին, որ հարցազրույցին ներկայացել էր նապաստակի կոստյումով»:
• «Թեկնածուն մոտեցավ իմ սեղանին, որպեսզի նախքան նստելը ծամոնը գցի իմ աղբարկղի մեջ»:
• «Մեկը հենց նոր էր եկել ատամնաբույժի մոտից... բերանի մի մասն անզգայացած էր, ու գրեթե չէր հասկացվում, թե ինչ է ասում»։
• «Մեկը դիմումի ձևը լրացրել էր մոր անունով, որովհետև... լրացնողը մայրն էր եղել»:

cosmo.am